داروهای مولکولی کوچک همیشه ستون صنعت داروسازی بوده اند!
برای نزدیک به یک قرن، داروهای مولکولی کوچک ستون فقرات صنعت داروسازی بوده اند.
آنها مزایای قابل توجهی در تولید، حمل و نقل و ذخیره سازی، انطباق بیمار، محدوده هدف در دسترس، ایمنی زایی دارند و همچنان نقش مهمی در درمان بیمار دارند.
پیشرفت‌های فناوری در دهه گذشته شرکت‌های داروسازی را قادر به کشف و توسعه هر چه بیشتر درمان‌های مولکولی کوچک نوآورانه برای درمان طیف وسیعی از نشانه‌های مختلف کرده است، و در آینده، مولکول‌های کوچک همچنان به عنوان پایه اصلی داروهای درمان بالینی باقی خواهند ماند. نقش مهمی در درمان طیف وسیعی از بیماری ها دارد.
داروی مولکولی کوچک چیست؟
داروهای مولکولی کوچک به عنوان هر ترکیب آلی با وزن مولکولی کم که برای مداخله در فرآیندهای فیزیولوژیکی خاص در ارگانیسم کشف، طراحی و توسعه می‌یابد تعریف می‌شود. داروهای رایج با مولکول کوچک شامل آنتی بیوتیک ها (مانند پنی سیلین)، مسکن ها (مانند پاراستامول) و هورمون های مصنوعی (مانند کورتیکواستروئیدها) هستند.
داروهای مولکولی کوچک تایید شده ترین انواع داروها تا به امروز هستند که توانایی نفوذ سریع به غشای سلولی و تعامل دقیق با اهداف خاص درون سلولی را دارند.
مولکول های کوچک می توانند به طرق مختلف باعث واکنش های درمانی در بدن انسان شوند. سه نوع رایج عبارتند از:
مهارکننده های آنزیم: مولکول های کوچک با مسدود کردن فعالیت آنزیم در پیشرفت بیماری دخالت می کنند.
• آگونیست ها/آنتاگونیست های گیرنده: مولکول های کوچک با پروتئین های موجود در سطح سلول برای فعال کردن یا مسدود کردن گیرنده ها تعامل دارند.
تعدیل کننده های کانال یونی: داروهای مولکولی کوچک می توانند باز و بسته شدن کانال های یونی را تنظیم کنند تا ورود و خروج یون ها را تنظیم کرده و بیماری هایی مانند صرع را درمان کنند.
این مکانیسم‌های اثر همگی شامل یک ناحیه خاص روی پروتئین است که محل اتصال یا محل فعال مولکول‌های کوچک است. توسعه مولکول‌های کوچک معمولاً بر اساس نظریه مدل کلید قفل کلاسیک است، که طراحی مولکول‌های کوچک را بر اساس فضا، آبگریزی و خواص الکتریکی پاکت اتصال تطبیق می‌دهد تا به طور مؤثر هدف را متصل کرده و بر عملکرد آن تأثیر بگذارد.
مزایای داروهای مولکولی کوچک
با ظهور مدل‌های دارویی نوظهور مانند آنتی‌بادی‌ها، ژن‌درمانی و سلول‌درمانی، زمانی داروهای مولکولی کوچک قدیمی تلقی می‌شدند، اما در واقع، داروهای مولکولی کوچک هنوز غیرقابل جایگزینی خود را دارند.
در مقایسه با عوامل بیولوژیکی، مولکول های کوچک هنوز مزایای قابل توجهی در تولید، حمل و نقل، انطباق بیمار، محدوده هدف در دسترس، ایمنی زایی و سایر جنبه ها دارند.
مولکول‌های کوچک ساختار نسبتاً ساده‌ای دارند و وزن مولکولی آنها معمولاً از 500 دالتون تجاوز نمی‌کند و می‌توان آنها را برای رفع نیازهای درمانی خاص سفارشی کرد.
معمولاً بسیار پایدار است و به ندرت به شرایط نگهداری تخصصی مانند قرار گرفتن در شرایط دمای پایین نیاز دارد. رفتار در بدن معمولاً قابل پیش بینی است و به راحتی قابل اعمال است.
علاوه بر این، مولکول های کوچک می توانند به راحتی در داخل ارگانیسم گردش کرده و حرکت کنند، از روده از طریق جریان خون به محل عمل منتقل شوند، به غشای سلولی نفوذ کنند تا به اهداف درون سلولی برسند، و چند کارکردی غنی داشته باشند که آنها را در زمینه های مختلف پزشکی ضروری می کند. انکولوژی، سلامت قلب و عروق، بیماری های عفونی، سلامت روان و بیماری های عصبی.
مولکول های کوچک در گذشته، حال و آینده به عنوان پایه اصلی داروهای بالینی درمانی بوده، هستند و خواهند بود.
در 15 تا 20 سال گذشته، تعداد زیادی از داروهای مولکولی کوچک توسط FDA تایید شده اند و تأثیر عمیقی بر مراقبت از بیمار داشته اند، از جمله سیمبالتا برای درمان افسردگی و اضطراب، ویاگرا برای درمان اختلال نعوظ، تاگریسو برای هدف قرار دادن NSCLC، و Eliquis برای فیبریلاسیون دهلیزی و ضد انعقاد.
در واقع، تعداد داروهای جدید مولکولی کوچک تأیید شده توسط FDA در سال گذشته بیش از 50 درصد افزایش یافته است، با 34 داروی نوآورانه مولکول کوچک در سال 2023 و تنها 21 دارو در سال 2022. علاوه بر این، داروهای مولکول کوچک نیز 62 درصد از داروها را تشکیل می دهند. کل FDA داروهای جدید را در سال 2023 تایید کرد، که نشان می دهد مولکول های کوچک هنوز برای پیشرفت مراقبت های بهداشتی بسیار مهم هستند.
در 100 لیست برتر فروش دارو در سال 2021، در مجموع 45 داروی مولکولی کوچک وجود داشت که 36٪ از کل درآمد فروش را تشکیل می دهد. 11 داروی ضد تومور مولکولی کوچک وجود دارد که با درآمد کل فروش 51.901 میلیارد دلار آمریکا وارد لیست TOP100 شده اند. بیشترین درآمد فروش 12.891 میلیارد دلار آمریکا برای لنالیدومید است. در سال 2022، مجموع فروش داروهای مولکولی کوچک در 10 داروی برتر به تنهایی به 96.6 میلیارد دلار رسید، با فروش Paxlovid تا 18.9 میلیارد دلار در سطح جهان، که به طور کامل پتانسیل بازار داروهای مولکول کوچک را نشان می دهد.
